Polski system podatkowy na 31. miejscu w rankingu International Tax Competitiveness Index

Polski system podatkowy uplasował się na 31. miejscu w najnowszym rankingu International Tax Competitiveness Index przygotowanym przez amerykańską organizację Tax Foundation. Co przyczyniło się do takiej pozycji, jakie są szczegóły metodologii rankingu i co mówią wyniki o polskim systemie podatkowym?

Czym jest International Tax Competitiveness Index?

Ranking International Tax Competitiveness Index (ITCI) analizuje systemy podatkowe 38 krajów OECD, oceniając ich konkurencyjność i neutralność. Dobrze zaprojektowany system podatkowy powinien:

• umożliwiać proste obliczanie i płacenie podatków,
• wspierać wzrost gospodarczy,
• nie wpływać nadmiernie na decyzje gospodarcze, np. przez faworyzowanie wybranych sektorów.

Ranking ITCI opiera się na analizie pięciu głównych obszarów:

1. Opodatkowanie osób prawnych (CIT).
2. Opodatkowanie osób fizycznych (PIT).
3. Podatki konsumpcyjne.
4. Podatki majątkowe.
5. Zasady opodatkowania międzynarodowego.

Estonia, która od lat zajmuje pierwsze miejsce w rankingu, wyróżnia się prostotą i przejrzystością swojego systemu podatkowego. Wysokie pozycje zajmują też Łotwa i Litwa, które skutecznie zredukowały bariery podatkowe dla przedsiębiorstw i obywateli. Na końcu rankingu znalazły się natomiast takie państwa jak Portugalia, Francja czy Włochy.

Polska – 31. miejsce na 38 państw

Polska zajęła 31. pozycję, co jest wynikiem niewiele lepszym niż w zeszłym roku (33. miejsce). Awans zawdzięczamy szerokiej sieci umów dwustronnych o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartych z aż 87 państwami. Umowy te eliminują sytuacje, w których ten sam dochód jest opodatkowany w więcej niż jednym kraju, co sprzyja napływowi inwestycji i ułatwia polskim przedsiębiorcom prowadzenie działalności międzynarodowej. Jednak liczne problemy systemowe, takie jak skomplikowane procedury i wysokie obciążenia podatkowe, nadal utrzymują Polskę w dolnej części tabeli.

Najsłabsze obszary

• Podatki konsumpcyjne (37. miejsce)

Wysoka podstawowa stawka VAT (23%) oraz liczne zwolnienia i stawki obniżone komplikują system i zmniejszają bazę podatkową.

• Podatki majątkowe (30. miejsce)

Wielopoziomowe opodatkowanie nieruchomości i aktywów finansowych, takie jak podatek bankowy czy podatek od czynności cywilnoprawnych, utrudnia długoterminowe inwestycje.

Mocne strony

• Podatek dochodowy od osób prawnych CIT (12. miejsce)

Relatywnie niska stawka podatku dochodowego od osób prawnych (19%) czyni Polskę konkurencyjną w porównaniu ze średnią OECD (23,9%). Problemem pozostaje jednak skomplikowanie przepisów, w tym liczne ulgi i preferencje, np. IP Box czy mały CIT.

• Podatek dochodowy od osób fizycznych PIT (11. miejsce)

Choć stawka PIT w Polsce jest umiarkowana, wysokie koszty pracy wynikające z obciążeń na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne zniechęcają przedsiębiorców i inwestorów. Przykładowo, całkowity koszt zatrudnienia pracownika na płacy minimalnej wynosi ok. 5110 zł, z czego pracownik otrzymuje netto jedynie ok. 3222 zł – różnica wynika z licznych składek i podatków.

Czy Polska potrzebuje reformy podatkowej?

Niska pozycja Polski w ITCI wskazuje na konieczność przeprowadzenia reformy systemu podatkowego. Problemy takie jak skomplikowane procedury, wysokie koszty pracy czy fragmentaryczne zmiany wprowadzające ulgi dla wybranych grup sprawiają, że system jest nieprzejrzysty i trudny w obsłudze.

Reforma powinna objąć uproszczenie przepisów oraz zwiększenie neutralności podatkowej. Utrzymanie obecnego stanu rzeczy zniechęca przedsiębiorców i inwestorów, co w dłuższej perspektywie może ograniczać rozwój gospodarczy Polski.

Pełny raport International Tax Competitiveness Index 2024 dostępny jest tutaj.

Jeśli planują Państwo założenie firmy w Polsce i potrzebują wsparcia w zakresie procedur rejestracyjnych lub poruszania się w złożonych przepisach podatkowych, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą doradztwa podatkowego. Zachęcamy do kontaktu – chętnie pomożemy w znalezieniu optymalnych rozwiązań dla Państwa biznesu.